Philippine literature, Bigong Pag-asa by Leona Florentino
(Nalpay Ti Namnama ni Leona Florentino)
Salin ni Isagani R. Cruz
Anong saya at ginhawa
Kung may nagmamahal
Dahil may nakikiugnay
Sa lahat ng pagdurusa.
Ang masama kung kapalaran
Walang kapantay -
Wala akong alinlangan -
Sa dinaranas sa kasalukuyan
Kahit na ako ay nagmahal
Sa isang musa
Wala namang hinuha
Na ako'y pahahalagahan
Isumpa ko kaya ang panahon
Na ako'y ipinanganak
Higit na mas masarap
Na mamatay bilang sanggol.
Nais ko mang magpaliwanag
Dila ko'y ayaw gumalaw
Nakikita kong malinaw
Pagtanggi lamang ang matatanggap.
Ligaya ko sana'y walang kapantay
Sa kaalamang ikaw ay minamahal
Isumpa ko at patunayan
Para sa iyo lamang ako mamamatay.
Nalpay Ti Namnama
Ni Leona Florintino(Original Ilokano Version)
Amangaw a ragsac ken takeda
Dagiti adda caayanayatda
Ta adda piman mangricna
Cadagiti isuamin a asugda.
Ni gasatco a nababa
Aoanen ngatat capadana.
Ta cunac diac agduadua
Ta agdama ngarud nga innac agsagaba.
Ta nupay no agayatac
Iti maysa a imnas
Aoaw lat pangripripiripac
Nag adda pacaibatugac.
Ilunod conto ti horas
Nga inaac pannacayanac
Ta mamenribo coma a nasescat
No natayac idin ta nayanacac.
Gayagayec coma a ipalaoag.
Ngem bumdeng met toy dilac
A ta maquitac met a sebabatad
Nga ni paay ti calac- amac.
Ngem umanayento a liolioac.
Ti pannacaamom itoy a panagayat,
Ta icaric kenca ket isapatac
Nga sica aoan sabali ti pacayatas.
About the Poem:
Bigong Pag-asa is originally written by Leona Florintino and translated by Isagani Cruz. This is a type of Iloko poetry. Iloko literature is rich, both written and unwritten. Unwritten or oral lore includes folktales, folk songs, folk poetry, riddles, and proverbs. Written literature includes poems, short stories , novels, dramas and essays.
The Sanish came to Ilocos at 1572 and Iloko literature was believed to have already been existed before the Spanish came.
From 1572, during the Spanish regime in the Ilocos, Ilokano poetry was generally patterned after Spanish models. The Early Ilocano poems were the romances translated from Spanish by Francisco Lopez, An Augustinian friar who, in 1621, had published his own Iloko translation of the Poetrina Christiana by Cardinal Bellarmine, the first book to be printed in Iloko.
Some Ilokano writers credit Pedro Bucaneg, who colaborated with Lopez in translating the Doctrina into Iloko, for having been the first known Ilokano poet and the “Father of Iloko poetry and literature."
The 19th century saw the apperance of Leona Florentino, who has since been considered by some as the national poetess of the Philippines. She was a contemporary of Fr. Justo Claudio Fojas, and Ilokano - Spanish dictionary. Her son, Isabelo de los Reyes, wrote poems, stories, folktales, religious and okitical articles.
Some of Leona Florentino's verses were Para ken Carmen (To Carmen) and Nalpay ti Namnama (Blasted Hopes). It is said that some of Florintino's poems were kept at the library of Paris, France. There were others published in Madrid Spain and in London, England. One writter has called her the "Sappho of the Philippines." Florentino's poetry was also included in the International Encyclopedia of Women's Works published in Paris in 1889. Four of her poems were also published in Biblioteque Internationale Des Duetres de Femmes in Paris, France. One is titled Mairknoy Iti Kaaldawan ni Castora (Dedicated to Castora's Birthday). Her works were also exhibited in Exposicion General de Filipinas held in Madrid in 1887.
Leona Florentino was born in Villa Fernandina (Now Vigan), Ilocos Sur in April 19, 1849 and died on October 4, 1889. She is regarded as the "First feminist Poet of the Philippines."
Philippine literature , Ang Tunay Na Sampung Utos ni Apolinario Mabini
Sino ang makapagsabing ang isang may kapansanan ay walang pakinabang? Isang malaking pagkamali sapagka’t sa tulad ni Apolinaryo Mabini, masasabi nating siya ay may dahilang kaisipang nakakapagpagising, nakakapagpaalala at nakapaghatid ng mga pahayag na magsisilbing liwanag upang maging makatao, maka- diyos at makabayan.
Una –Ibigin mo ang Diyos at ang iyong karangalan ng higit sa lahat ng bagay. Ang Diyos ay batis ng lahat ng katotohanan, ng lahat ng karunungan, at ng lahat ng gawain; at ang karangalan mo’y siyang tanging kapangyarihang mag-uutos sa iyo na ikaw ay maging matapat, mabait at masipag.
Ikalawa- Sambahin mo ang Diyos sa paraang minabuti at minarapat ng iyong budhi; sapagka’t sa iyong budhi, na humatol sa masama mong gawa at pumupuri sa mabuti ay nakakausap mo ang Diyos.
Ikatlo- Linangin mo ang mga sadyang katangiang kaloob sa iyo ng Diyos, sa paggawa at pag-aaral ayon sa iyong kakayahan, na di lumalayo sa landas ng kagalingan at katarungan, upang matamo ang sariling kadalisayang ikatutupad mo sa tungkuling ipinataw sa iyo ng Diyos sa buhay na ito at sa ganito, ikaw ay parangalan at sa dangal mong ito’y luluwalhati ang Diyos sa iyo.
Ikaapat – Ibigin mo ang iyong bayang sunod sa Diyos at sa iyong karangalan at mahigit sa iyong sarili; pagka’t ang bayan mo’y siyang tanging paraisong kaloob ng Diyos sa iyo sa buhay na ito, ang tanging lupang tinubuan ng iyong lahi, ang tanging pamana ng iyong ninuno at ang tanging pag-asa ng iyong kinabukasan; dahil sa bayan mo, ikaw ay may buhay, pag-ibig, kapakanan, ligaya, karangalan, at Diyos.
Ikalima- Pagsumikapan mo ang kaligayahan ng iyong bayan una kaysa sarili mo, na gagawin mo siyang maging kaharian ng katwiran, ng katarungan at ng paggawa pagka’t kung ang bayan mo ay maligaya, ikaw at sampu ng iyong pamilya ay magiging maligaya rin.
Ikaanim – Pagsumikapan mo ang kasarinlan ng iyong bayan; pagka’t ikaw lamang ang maaring magkaroon ng tunay na adhika sa kanyang ikauunlad at ikatatayog, sapagka’t ang kanyang kasarinlan ay siyang magbibigay ng iyong kalayaan; ang kanyang kaunlaran ay siyang panggalingan ng iyong kagalingan; at ang kanyang katayuan ay siyang pagkukunan ng sarili mong luwalhati at paka walang kamatayan.
Ikapito- Huwag mong kilalanin sa iyong bayan ang kapangyarihan nino mang hindi inihalal mo at ng iyong mga kababayan; sapagka’t ang kapangyarihan ay galing sa Diyos, at dahil sa ang Diyos ay nagsasalita sa pamamagitan ng budhi ang kabuuan ng mga tao ang siyang tanging maaaring gumamit ng tunay na kapangyarihan.
Ikawalo- Pagsumikapan mong makapagtatag ng isang Republika at kailan may hindi ng isang kaharian para sa iyong bayan; sapagka’t ang huli’y nagpapatayog sa isa o iilang pamilya lamang at may paghaharing marahan, ang una’y makapagpaparangal at nagpapagiging marapat sa isang lahi sa pamamagitan ng katwiran, nakapagpapasaya na at nagpapaningning sa pamamagitan ng paggawa.
Ikasiyam- Mahalin mo ang kapuwa tao gaya ng pagmamahal mo sa sarili: sapagka’t ikinatang ng Diyos sa kanya at sa iyo rin ang tungkuling ikaw ay tulungan at huwag gawin sa iyo ang hindi niya nais na gawin mo sa kanya; nguni’t kung ang kapuwa mo, na di makatupad sa ganitong tungkulin ay maghangad ng laban sa iyong buhay, kalayaan at kapakanan, sa ilalim ng batas ng pagtatanggol sa sarili ay igagapo mo siya’t lilipunin.
Ikasampu- Itatangi mo ang iyong kababayang higit sa kapuwa mo; ipalagay mo siyang kaibigan, kapatid o kasamang kaugnay mo sa iisang kapalaran, kasukob sa ligaya at lungkot at sa magkakatulad na hangarin at kapakanan.
Philippine literature, Rediculous Welcome
Rediculous Welcome
by Leona Florentino
Philippine literature, Liron-liron
Philippine National Anthem, Land of the morning(Lupang Hinirang)
Bayang magiliw,
perlas ng silanganan.
Alab ng puso,
Sa dibdib mo'y buhay.
Lupang hinirang,
duyan ka ng magiting.
Sa manlulupig,
di ka pasisiil.
Sa dagat at bundok,
sa simoy at sa langit mong bughaw.
May dilag ang tula,
at awit sa paglayang minamahal.
Ang kislap ng watawat mo'y
tagumpay na nagniningning;
Ang bituin at araw nya,
kailan pa ma'y di magdidilim.
Lupa ng araw, ng luwalhati't pagsinta,
buhay ay langit sa piling mo,
Aming ligaya, na pag may mang-aapi,
ang mamatay nang dahil sa iyo.
Land of the morning
Child of the sun returning
With fervor burning
Thee do our souls adore.
Land dear and holy,
Cradle of noble heroes,
Ne'er shall invaders
Trample thy sacred shores.
Ever within thy skies and through thy clouds
And o'er thy hills and seas;
Do we behold thy radiance, feel the throb
Of glorious liberty.
Thy banner dear to all hearts
Its sun and stars alright,
Oh, never shall its shining fields
Be dimmed by tyrants might.
Beautiful land of love, oh land of light,
In thine embrace 'tis rapture to lie;
But it is glory ever when thou art wronged
For us thy sons to suffer and die.
